حملات SQL Injection و XSS (Cross-Site Scripting) دو نوع از رایج‌ترین حملات امنیتی در دنیای وب هستند که می‌توانند تهدیدات بزرگی برای سیستم‌ها و کاربران ایجاد کنند. در این مقاله، به بررسی این دو حمله، نحوه عملکرد آنها، و تکنیک‌های مورد استفاده در هر یک خواهیم پرداخت.
۱. SQL Injection (SQLi)
SQL Injection یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین حملات وب است که به مهاجم این امکان را می‌دهد که کدهای SQL مخرب را وارد پایگاه داده یک وب‌سایت یا برنامه تحت وب کند. این حمله از ضعف‌های امنیتی در قسمت‌های ورودی برنامه مانند فرم‌های جستجو، ورود به سیستم، یا هر بخش دیگری که به پایگاه داده متصل است، سوء استفاده می‌کند.
نحوه عملکرد حملات SQL Injection
در یک حمله SQL Injection، مهاجم قادر است به پایگاه داده برنامه دسترسی پیدا کرده و دستورات SQL مخربی را وارد کند. این دستورات معمولاً به‌طور غیرمستقیم به پایگاه داده ارسال می‌شوند و می‌توانند به داده‌های حساس دسترسی پیدا کنند، آنها را تغییر دهند، یا حتی پاک کنند. در برخی از موارد، مهاجم می‌تواند با استفاده از دستورات SQL، سرور پایگاه داده را به‌طور کامل کنترل کرده و سیستم را به خطر بیاندازد.
تکنیک‌های متداول SQL Injection
Classic SQL Injection: در این تکنیک، مهاجم ورودی‌ها را با دستورات SQL ترکیب می‌کند، مانند استفاده از
' OR '1'='1'که در واقع به سیستم می‌گوید که شرط همیشه صحیح است.Union-Based SQL Injection: در این نوع حمله، مهاجم از عملگر UNION استفاده می‌کند تا داده‌های دیگری از جدول‌های مختلف پایگاه داده را بازیابی کند. این تکنیک معمولاً برای دستیابی به اطلاعات حساس از پایگاه داده مانند نام کاربری، رمز عبور یا حتی داده‌های مالی استفاده می‌شود.
Blind SQL Injection: در این حمله، مهاجم به‌طور مستقیم نتایج SQL را مشاهده نمی‌کند، اما با ایجاد شرایط خاصی (مثل دستورات شرطی) سعی می‌کند اطلاعات را از پایگاه داده استخراج کند. این نوع حمله زمان‌بر است، اما در بسیاری از موارد مؤثر واقع می‌شود.
Time-Based Blind SQL Injection: این تکنیک به مهاجم این امکان را می‌دهد که با استفاده از تاخیر در پاسخ‌دهی سرور، اطلاعاتی در مورد ساختار پایگاه داده استخراج کند.
روش‌های مقابله با SQL Injection
برای مقابله با حملات SQL Injection، چندین روش امنیتی وجود دارد که باید پیاده‌سازی شوند:
استفاده از Prepared Statements: با استفاده از statements آماده (prepared statements) می‌توان از پارامترهای ورودی به‌صورت ایمن استفاده کرد و از وارد شدن کدهای SQL مخرب جلوگیری کرد.
ورودی‌های معتبر: تمامی ورودی‌ها باید از نظر نوع داده، طول و محتوای صحیح بررسی شوند.
محدود کردن دسترسی به پایگاه داده: کاربران باید دسترسی به پایگاه داده را محدود کرده و تنها به قسمت‌هایی که نیاز دارند اجازه دسترسی داده شود.
استفاده از ORM (Object-Relational Mapping): استفاده از ORM به‌طور خودکار از ایجاد دستورات SQL به‌صورت امن جلوگیری می‌کند.
۲. XSS (Cross-Site Scripting)
حمله XSS زمانی رخ می‌دهد که یک مهاجم بتواند کد جاوااسکریپت یا HTML مخرب را در صفحات وب تزریق کند. این کد در مرورگر کاربر اجرا می‌شود و می‌تواند باعث سرقت کوکی‌ها، تغییر محتوای صفحه، یا انجام کارهای دیگر در نام کاربر شود. XSS معمولاً از طریق ورودی‌هایی مانند فرم‌های جستجو، نظرات کاربران یا هر بخشی که داده‌ها به‌طور مستقیم وارد HTML می‌شوند، انجام می‌شود.
انواع حملات XSS
Reflected XSS: در این نوع حمله، کد مخرب به‌صورت مستقیم از طریق URL یا ورودی‌ها به صفحه وب ارسال می‌شود. این کد در آن صفحه نمایش داده می‌شود و در مرورگر کاربر اجرا می‌شود.
Stored XSS: در این نوع حمله، کد مخرب در پایگاه داده یا سرور ذخیره می‌شود و به‌محض بارگذاری صفحه توسط کاربر، کد اجرا می‌شود.
DOM-based XSS: در این نوع حمله، تغییرات در محتوای صفحه توسط کد جاوااسکریپت در مرورگر کاربر و بدون ارسال درخواست به سرور رخ می‌دهد.
نحوه عملکرد حملات XSS
حملات XSS با استفاده از ورودی‌های غیرمعتبر یا کدهای جاوااسکریپت وارد صفحات وب می‌شوند. این کدهای مخرب معمولاً در صفحه نمایش داده شده و اجرا می‌شوند. برای مثال، مهاجم می‌تواند اسکریپتی را تزریق کند که کوکی‌های کاربر را به سرور خود ارسال کند. این حمله می‌تواند باعث سرقت اطلاعات حساس کاربر مانند شناسه ورود، رمز عبور و یا دسترسی به حساب‌های آنلاین شود.
روش‌های مقابله با XSS
برای مقابله با حملات XSS، باید اقدامات خاصی انجام شود:
مقداردهی خروجی‌ها (Output Encoding): تمام داده‌های ورودی باید هنگام نمایش در صفحات وب، کدگذاری شوند تا از اجرای کدهای مخرب جلوگیری شود.
استفاده از سیاست‌های Content Security Policy (CSP): CSP می‌تواند به‌طور مؤثری از اجرای کدهای جاوااسکریپت خارجی که از منابع غیرمعتبر بارگذاری می‌شوند، جلوگیری کند.
فیلتر کردن ورودی‌ها: تمام ورودی‌ها باید به‌طور کامل فیلتر شوند تا از وارد شدن تگ‌های HTML یا کدهای جاوااسکریپت غیرمجاز جلوگیری شود.
استفاده از HTTP-only Cookies: با تنظیم گزینه HTTP-only برای کوکی‌ها، از دسترسی اسکریپت‌ها به کوکی‌ها جلوگیری می‌شود.
حملات SQL Injection و XSS تهدیداتی جدی برای امنیت وب‌سایت‌ها و سیستم‌ها هستند که می‌توانند باعث از دست رفتن اطلاعات حساس کاربران و ایجاد آسیب‌های مالی و شهرتی برای کسب‌وکارها شوند. برای جلوگیری از این حملات، باید از تکنیک‌های مناسب برنامه‌نویسی، فیلتر کردن ورودی‌ها، و امنیت سطح پایگاه داده استفاده کرد. درک و اجرای بهترین شیوه‌های امنیتی می‌تواند به‌طور مؤثری از این تهدیدات جلوگیری کند و امنیت وب‌سایت‌ها را حفظ نماید.
بدون نظر